Hieronder treft u de tekst aan die Ilona Lagas verwoord heeft bij de algemene beschouwingen.
Algemene beschouwingen VVD Ommen
Begroting 2019, 2e Berap , Grex, Bibliotheek en Kindplein West
Algemeen
Voorzitter; Allereerst bedanken wij de organisatie voor de beantwoording van de technische vragen.
Geheel tegen onze gewoonte in geven wij dit jaar geen compliment aan het geheel van de stukken die voor ons liggen. Al maken wij een uitzondering op de 2e Berap. Die is goed leesbaar en begrijpelijk. Wij zijn het met de accountant eens dat de 2e Berap eerder besproken moet worden teneinde beter te kunnen sturen op de begroting. Kunt u dat toezeggen? In deze begroting is niet altijd terug te vinden waar u afwijkt van vorige begrotingen. Bijvoorbeeld : De eerder geraamde €1.500.000,= voor de ontwikkeling van Haven Oost is ineens een PM post, terwijl u in uw beantwoording op onze vraag hierover aangeeft dat daar een apart raadsvoorstel voor zal komen. Dit lijkt op kunstmatig positiever maken van de begroting. Opmerkelijk met een coalitiepartij, die voorgaande colleges dit juist zo zwaar verweet. Waarom heeft u deze keuze gemaakt?
Wanneer start u met een meer leesbare begrotingssystematiek? Zoals al jaren toegezegd.
Er stond een fout in de begroting die door de fractie van de LPO is ontdekt. Compliment hoor, maar vandaag verrassen wij u met nog een fout. Op pagina 100 bij de algemene dekkingsmiddelen staat bij de hondenbelasting meerjarig €90.000,= geraamd en op pagina 107 meldt u dat de opbrengsten in 2019 €44.000,= zullen zijn. Hoe is het mogelijk met een wethouder in het college die het tot nationale sport heeft verheven om voorgaande college’s te wijzen op de beschamende kwaliteit van de begrotingen. Hoe kon deze fout aan zijn aandacht ontsnappen. Iets minder scherp. Daar hebben wij een middel voor ( gele peper geven).
U verlaagt de forenzenbelasting structureel met €100.000,=. Op pagina 100 nemen de inkomsten vanaf 2020 ( 1e effect moment) weer toe met €19.000. Dus inclusief de verlaging €119,000,= Waar baseert u dit op? Welke nieuwbouwplannen zijn er? Ook een foutje?
Onderhoud wegen, voetpaden en fietspaden
Dit laat nog veel te wensen over. Mede gezien de vele klachten die ons bereiken.
In februari hebben wij tegen een motie van de LPO en het CDA gestemd, betreffende de kwaliteit van onderhoud van wegen, fietspaden, voetpaden en onderhoud bruggen.
Het college gaf aan dit via het lopende onderhoudsplan IBOR op te pakken. Er werd overigens terecht gemeld dat daar spoedig mee gestart moest worden en het reguliere beschikbare budget waarschijnlijk onvoldoende is. Nu de indienende partijen beiden in het college zitten en er aan de feitelijk kwaliteit van onderhoud op een aantal knelpunten nog niets is gedaan, vragen wij : Wanneer pakt u vooral de nijpende knelpunten op?
Onderhoud en vervanging gemeentelijke gebouwen
Bij de algemene beschouwing 2017 verweet de toenmalige fractie voorzitter LPO het college een gebrek aan visie over gemeentelijke gebouwen. Wij maken ons nu met deze fractiezorgen. Wij beschikken na dit jaar alleen nog over de nota onderhoudsplanning vastgoed. De nota Vastgoedmanagement 2014-2018 loopt dit jaar af. Wij mogen er toch van uitgaan dat wij nog dit jaar het eerste concept van de nieuwe nota kunnen verwachten?
In de kadernota 2018 was al als onontkoombaar besloten, dat er geld vrijgemaakt moet worden voor vervangingskosten en grootschalig onderhoud van gemeentelijke gebouwen.
Er is wel een voorziening onderhoud opgenomen, maar u raamt niet extra voor noodzakelijke duurzaamheid opgaven. Alleen voor 2019 raamt u nu €22.000 extra. Dit nog zonder hetnieuwe landelijke beleid mee te nemen. Op 28 juli stond reeds in de kranten een artikel waarin minister Ollongren aankondigt dat kantoren op 1 januari 2023 minimaal een energielabel C moeten hebben. Daarna mogen deze gebouwen, als ze daar niet aan voldoen, niet meer gebruikt worden. In de meerjaren investeringsplanning staat alleen de €800.000,= geraamd voor de klantvriendelijke verbouwing van het gemeentehuis. Citaat; Hiermee schetst u een niet realistisch beeld.” Einde citaat algemene beschouwingen 2018 ,met dank aan de LPO.
Welke acties onderneemt u om deze doelen te halen en komt u binnenkort met een totale visie ?
Wij vragen vooral aandacht voor de noodzaak om in de Carrousel de kachel te vervangen. Het voorstel dat er een jaar geleden lag kon niet de goedkeuring krijgen van een aantal fracties. Wij hadden verwacht dat er inmiddels wel een gedegen plan zou liggen voor de vervanging van deze afgeschreven gasinstallatie. Dan wel zonder gebruik van pellets nemen wij aan. Wanneer en hoe gaat u de kachel van de Carrousel vervangen?
Lasten voor de burgers
Nederland kent 387 gemeenten. Ommen staat op plek 137. Alleen Raalte en Zwartewaterland doen het slechter in onze regio. Nu het beter gaat met de financiën in Ommen gaan wij ervan uit dat de lasten voor de burgers nu in de pas gaan lopen met de omringende gemeenten en dat wij niet de gemeente Dalfsen gaan volgen. Wij zullen dan ook niet zomaar akkoord gaan met stijging van tarieven.
Wonen
Landelijk moeten er jaarlijks 75.000 woningen bijgebouwd worden om aan de vraag te kunnen voldoen. Dit blijkt een groot probleem te zijn. Ommen is bij uitstek geschikt als woongemeente en wij hebben mogelijkheden. Door alle voorzieningen die wij hebben en de bereikbaarheid zijn wij zeer interessant. Ook hebben wij, in de crisistijd, een aantal ondernemers geremd die nog steeds goede plannen hebben, omdat wij, toen terecht, eerst onze grondposities in de markt wilden zetten. Als gemeente gaven toen aan dat er vanaf 2020 weer ruimte komt. Bent u al met deze ondernemers in gesprek? Begin 2019 zit de portefeuillehouder weer om tafel met de gedeputeerde. Uitgaande van boven gestelde gaan wij ervan uit dat u het behoudende beleid voor Ommen openbreekt. Wij attenderen u vooral op het grote tekort van betaalbare woningen voor jongeren, die niet in aanmerking komen voor een sociale huurwoning, nog geen hypotheek kunnen krijgen en niets of onbetaalbaar kunnen vinden op de vrije markt. Voor een goede generatieopbouw moeten wij deze jonge mensen voor Ommen kunnen behouden. En dan bedoelen wij niet alleen stad Ommen, maar ook alle kernen. Gaat u daarvoor? Zo nee waarom niet?
Centrum
De verhuizing van de Hema en andere bedrijven uit de Brugstraat vragen snel om een goede aanpak van dit deel van het centrum. Naast gevel investeringen is een proactief beleid voor herontwikkeling in het hele centrum een kans. Bij de ondernemersbijeenkomst tijdens de verkiezingscampagnes wilden de meeste partijen actie op dit onderwerp. Onder de kop herontwikkeling strategische leegstaande en transformatielocaties in het centrum, geeft u de kansen aan, maar wij missen een reservering voor dit project. Wij hebben al eerder een presentatie gezien, maar er ligt al een doorgerekend advies aan het college om tot herschikking te komen van het hele centrum gebied. Wanneer deelt u dit document met de raad? En waarom reserveert u hier niet al voor?
Duurzaamheid
Het energieloket kent een subsidie tot eind 2019. Waarom reserveert u niet voor de periode daarna in de begroting? Of stopt het loket dan?
In het klimaatakkoord is afgesproken dat alle gemeenten in 2019 een plan klaar moeten hebben om alle wijken gasloos te maken. Wij vinden hiervan niets terug in de begroting.
Wanneer is dit plan klaar? In uw beantwoording aan D66 stelt u in 2019 een warmtevisie te maken en dat pas in 2021 een warmtetransitieplan nodig is. Is deze warmtevisie dat plan? Hoe gaat u tijdig ( los van onze eigen duurzaamheidsagenda) aan de eisen van het klimaatakkoordvoldoen ?
Schoolgebouwen
Kindplein West staat al jaren op de agenda. Een slepend proces dat nu eindelijk tot ontwikkeling zou moeten komen. Vandaag vraagt u ons een besluit te nemen om de middelen beschikbaar te stellen. Het wordt er niet goedkoper op. De raming is al bijna het dubbele van het bedrag waarmee we begonnen. Tijdens de infoavond voor omwonenden vorige week klonk er veel weerstand. Hoe zijn de omwonenden in het voortraject meegenomen?Waarschijnlijk zal er door het voeren van procedures nog veel tijd verstrijken voordat er aanbesteed kan worden. Waarom raamt u geen bedrag voor dit risico?
Al jaren is bekend dat ook in Oost Ommen er dringend behoefte is aan een nieuwe school voor Het Kardoen. Waarom zien wij in de begroting geen reserveringen voor dit proces?
Economie
Bij de begrotingsvergadering in november 2017 is de Economische Visie aangenomen met een uitvoeringsprogramma met structurele middelen voor Agro&Food €20.000,=, vrijetijdseconomie en crossovers €35.000,=. Vanaf 2019 €75.000,= voor deze 3. Op het onderdeel Agro&Food na (€10.000,-) vinden wij geen duidelijke overheveling in de 2eBerap.Bij de technische vragen hebben wij een vraag gesteld over de voortgang van de visie. In de beantwoording zegt u dat er projecten in de pijplijn zitten en de resultaten in de jaarrekening 2018 zichtbaar zijn. Bij het betreffende hoofdstuk rept u met geen woord over resultaten van deze belangrijke visie en de in te zetten middelen. U herhaalt de visie slechts pretentieloos in het schema. De doelstelling staat, maar uit niets blijkt ook maar enige actie van het college. Navraag bij ondernemers maakt ons niet minder ongerust. Wij verwachten van de portefeuillehouder een duidelijke toelichting op de daadwerkelijke voortgang . Wat zit er in de pijplijn? Waaraan zijn de middelen in 2018 uitgegeven en hoeveel? Dat moet in ieder geval de geraamde bedragen zijn voor vrije tijd en cross-overs. Tezamen €35.000,= , anders had er een overheveling in de 2e berap moeten staan. Of is dat die €25.000,= bij vrijetijdseconomie? Kunt u ons duidelijkheid verschaffen?
Ons bereiken steeds vaker berichten over de stroperigheid en bureaucratie waarmee bedrijven bij hun ontwikkeling, procedures moeten doorlopen om hun plannen te realiseren. Wat is er overgebleven van onze landelijke voorsprong op het toepassen van de mogelijkheden die de nieuwe omgevingswet ons biedt?
Volgend jaar start u het onderzoek naar de zondagsopening in het weekend. In mei dienden wij daarvoor een motie in. Inmiddels zien wij bij de gemeenten om ons heen dat supermarkten steeds meer ruimte krijgen. Het is het college bekend dat de supermarkten in Ommen een duidelijke voorkeur hebben uitgesproken om jaarlijks een ontheffing te krijgen van 1 april tot 1 oktober en rond de feestdagen. Wij vinden het onbegrijpelijk wanneer er onnodig geld wordt uitgegeven om dat nog te gaan onderzoeken.
Wij dienen hiervoor nu weer een motie in. (motie)
Bibliotheek
Door het aannemen van de cultuurnota gemeente Ommen 2017-2022 hebben wij ons al uitgesproken over de ruimere rol van de bibliotheek in het maatschappelijk domein.
U stelt voor om €75.000,= beschikbaar te stellen. Bij de behandeling in de commissie hebben wij al aangegeven dat wij een overlap zien met het Samen Doen Team.
Beiden zetten zich in voor kwetsbare mensen in de samenleving. Wij verwachten het komende jaar daar meer inzicht in te krijgen en zullen de ontwikkelingen positief kritisch volgen. Wij denken dat het beter is om eerst incidenteel middelen hiervoor beschikbaar te stellen. Kunt u aangeven hoe wij meegenomen gaan worden in de te behalen resultaten ?
Grondexploitatie
De VVD geeft al een aantal jaren aan dat u het risico van de boerenerven kunt verkleinen door aan te sluiten bij de particuliere ontwikkelingen daar. U blijft vasthouden aan de hogere grondprijzen en moet dientengevolge weer een stevige extra risico reserve opnemen. Daarnaast geeft u aan dat de personele kosten om de gronden te verkopen ook toenemen en legt u zelfs uit waarom de prijzen onder druk staan. Waarom toont u in dit dossier niet eens lef en handelt u wel naar wat u feitelijk zelf aangeeft?
In de begroting van 2018 stond al een extra risico voor het wegvallen van de woonwerk locatie Varsenerstraat. Bedoelt u onder anderen dat met het bijgestelde programma deelgebied 1?
Zo ja waarom maakt u dat niet expliciet duidelijk in de tekst?
Jeugdig Ommen
Wij hebben inhoudelijk geen aanmerkingen op deze begroting, maar blijven onze zorg uitspreken over het grote samenwerkingsverband en de daaruit voortvloeiende bureaucratische kosten. Deze zitten vast ook weer in de outputgerichte bekostiging. Voor ons is Vechtdalbreed de ideale maat. De passende monitor, waar aan wordt gewerkt, zou daar ruimte voor moeten geven. Wij zullen bij het naderende einde van de Visie Jeugdhulp IJsselland 2017-2020 hierover weer met u in gesprek gaan. Wanneer is deze monitor klaar?
Werk en inkomen
Ondanks alle middelen en personele inzet stijgt het aantal bijstandsgerechtigden nog steeds. Dat kan onmogelijk alleen een resultaat van statushouders zijn. Wij hebben nu genoeg gelezen hoe belangrijk het college werk voor bijstandsgerechtigden vindt. Wij hebben er programma’s voor opgesteld die blijkbaar nog niet voldoen.
Jammer dat de cijfermatige onderbouwing tussen gebruik en verbruik van regelingen in uitkeringssituaties, niet is te matchen doordat het bekeken is in 2 verschillende periodes, zonder overlap. Het instrument Mobility Mentoring is een tijdrovend en duur proces, zou een financiële buddy in deze geen optie kunnen zijn in bepaalde gevallen? Uit het stuk zou je kunnen opmaken dat er een causaal verband bestaat tussen meer inzet van re-integratiemiddelen en verlagen van aantal uitkeringen. Praktijkvoorbeelden voldoende die het tegendeel bewijzen. De komende tijd worden er de nodige overeenkomsten afgesloten of krijgen een definitieve vorm. Helaas krijgen deze allemaal gestalte begin volgend jaar, denkend aan WSW en nieuw beschut, village deal en statushouders. Op dit moment is er geen inschatting te maken welke financiële consequenties deze teweeg brengen. Dat deze de kosten van sociaal domein zullen opdrijven, lijkt ons een logisch gevolg. Deelt B&W deze gedachteen zo ja hoe dekt u dit risico?
Ondertussen zitten het bedrijfsleven, onderwijs en de zorg te springen om personeel.
Kortom; zijn onze programma’s wel afgestemd op de vraag? Is er regelmatig afstemming met het werkveld? Wat gaat het college daar nu aan doen in 2019?
Eikenprocessierups bestrijden.
Bij de kadernota 2018 behandeld op 22 juni 2017 is er al besloten om jaarlijks €15.000,= extra ter beschikking te stellen voor bestrijding eikenprocessie rupsen. Voor de zomer van dit jaar hebben onze en meerdere fracties aangegeven dat het bestaande beleid onvoldoende is en meer inzet vraagt. U geeft in de 2e Berap aan dat de kosten dit jaar nogmaals €15.000 extra bedragen voor extra inzet verwijderen van de nesten. Dat betekent dat er voortaan een structureel bedrag van €30.000 extra voor de bestrijding op de begroting moet staan. Waarom vinden wij dit niet terug ? Daarnaast missen wij een verantwoording voor de reeds bestelde en gemaakte nestkastjes voor koolmezen. Waar kunnen wij die vinden in de 2e berap?
Namens de fractie van de VVD
Ilona Lagas
Richard Smits
Robbin Hutten