Geacht college, raadsleden, ambtelijke organisatie en toehoorders.
Wij beginnen met dankzegging aan de opstellers van deze programmabegroting. Helder en duidelijk. Het is de vertaling van de aangenomen kadernota. De gestelde kaders heeft u hierin vertaald. Dit keer weer samen met de 2e berap en het MJP, maar nu ook met de 1e begrotingswijziging en de participatie. Specifiek financiële vragen en opmerkingen van ons en andere partijen heeft u via de reacties op de schriftelijke technische vragen afdoende beantwoord.
Wij zullen ons dan ook in 1e termijn beperken tot die zaken die wat ons betreft nog aandacht vragen en die door hun impact een relatie hebben met deze begroting.
In uw inleiding geeft u aan dat de begroting steeds meer in control is. Wat ons betreft had hij dat nu al moeten zijn , maar in ieder geval voor de begroting van 2017. Kunt u dat toezeggen?
U biedt een sluitende begroting aan. Wij zijn ons ervan bewust dat soberheid voor de komende jaren meer dan noodzakelijk is. Alertheid bij de keuzes die gemaakt gaan worden is daarbij van het grootste belang. De VVD fractie roept het college dan ook op om vaker met de raad te brainstormen over alternatieven. De raad heeft immers als volksvertegenwoordiging de oren en ogen van de maatschappij. De burgers, maatschappelijke organisaties en bedrijven zijn de beste architecten van hun eigen omgeving en door aan de voorkant met elkaar in gesprek te gaan kunnen wij veel beter de verwachtingen managen, nieuwe ideeën aftasten en creativiteit stimuleren. De totstandkoming van het GOP is hiervan een goed voorbeeld. Invulling van de Rotbrink, nieuwe woonvormen, gebruikmaken van leegstaande gebouwen en scholen, ze vragen om anders denken. De schoolgebouwen kunnen bijvoorbeeld geschikt zijn voor startende ondernemers of, in samenwerking met de woningbouwvereniging, voor tijdelijke huisvesting in crisissituaties. (pauzewoningen) . Direct slopen is naar onze mening een onnodige kapitaalsvernietiging. Het andere werken en denken valt nu vaak weg door de reguliere procedures van principe verzoeken. Het is naar onze mening voor innovatieve ideeën te bureaucratisch en heeft daardoor te weinig ruimte voor creatieve denkers. Het “benen op tafel gesprek” heeft wat ons betreft te weinig plek. Voorkant sturing en brainstormen kan veel ambtelijke uren in de voorbereiding schelen met minder afbreukrisico in de raad. In 2018 treedt de nieuwe omgevingswet in werking. In deze wet krijgen de verschillende overheden meer eigen regie, zoals wij in het GOP al hebben geregeld. Ommen was koploper hiermee. Laten wij die kracht weer pakken. Is het college bereid hierover met de raad te brainstormen?
De VVD fractie heeft vorig jaar onder voorbehoud ingestemd met het belastingplan. Wij hadden en hebben er een duidelijke kanttekening bij gezet. Ons ja hing samen met onze keuze de goede voorzieningen in Ommen te behouden en te onderhouden. Wij hebben u meermaals gevraagd een overzicht te geven van de kosten van deze voorzieningen. Door die inzichtelijkheid kan iedereen veel beter inzien waarvoor wij belasting betalen. Wij wachten nog steeds op het overzicht. Wanneer kunt u dit overzicht beschikbaar stellen?
Het antwoord hier op is mede bepalend voor onze fractie bij het vaststellen van de tarieven voor 2016. Wij gaan ervan uit dat de OZB tarieven naast de aangekondigde verhoging, niet nog hoger uitvallen door de tarieventabel die nog moet worden vastgesteld. Deze tabel wordt immers jaarlijks bijgesteld teneinde hetzelfde bedrag aan OZB te ontvangen. Voor veel burgers is dat niet duidelijk blijkt ons. De peildatum van de herwaardering zal dit keer bij de burgers de verwachting van een verlaging opwekken. Voor velen is ons systeem van gelijkblijvende inkomsten en daardoor een andere tarieventabel, niet duidelijk. Kunt u aangeven hoe u dat de burgers gaat uitleggen?
Naast belastingen zijn ook andere inkomsten van groot belang voor een sluitende begroting. De VVD is tegen verhogen van toeristen en forenzenbelasting. De inflatiecorrectie vinden wij zelfs niet nodig. Ons voorstel van vorig jaar om de tarieven voor langere tijd te bevriezen heeft het niet gehaald. Mochten meer partijen daar nu wel voor zijn, dan overwegen wij dit bij het vaststellen van de tarieven, later dit jaar, per amendement weer in te brengen. Wij blijven bij onze aanname dat een grotere toeristische aantrekkingskracht, meer toeristen genereert en daarmee meer inkomsten. Snelle procedures voor innovatieve plannen van ondernemers zijn daarbij een must. Niet alleen voor de gemeente maar voor alle ondernemers zijn toeristen belangrijk.
Wij hebben ingestemd met een onderzoek naar het draagvlak voor winkelopenstelling op zondag. Wij geven de voorkeur aan een marginaal onderzoek. Vanzelfsprekend zijn de ondernemers zelf verantwoordelijk voor hun keuze. Wij zijn en blijven van mening dat zij die keuzevrijheid dan wel moeten hebben.
Naast toeristen zijn ook inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven belangrijk voor de inkomsten. Hoe meer mensen hier wonen en werken hoe beter. Dit vraagt goede bereikbaarheid en het in stand houden van onze voorzieningen. Bereikbaarheid via de weg en het spoor, maar ook de busverbindingen zijn essentieel. Onze buurgemeente Dalfsen werkt met de buurtbus. Voor de leefbaarheid van de kleine kernen en het platteland een goede keuze. Bereikbaarheid geeft een beter woonklimaat in het buitengebied, betere bestaansrechten voor de schooltjes, beter vestigingsklimaat , langer zelfstandig blijven wonen etc. Is het college bereid een buurtbus systeem voor Ommen te onderzoeken?
De bereikbaarheid via de N340 baart ons nog steeds zorgen. In december stuurt GS een voorstel naar PS. Welke input heeft u geleverd ?
Naast bereikbaarheid is een afgewogen woningvoorraad nodig. De VVD vraagt het college ons regelmatiger op de hoogte te houden van de voortgang van de projecten. Kunt u dit oppakken?
Aan de
kostenkant stelt u voor weer te bezuinigen op openbaar groen. Deze bezuiniging is het resultaat van de
effecten van verkoop snippergroen en de keuzes bij het IBOR proces. Moeten op
basis van deze bezuiniging de afspraken binnen IBOR worden aangepast?
IBOR is tot stand gekomen via burgerparticipatie. Hoe verhoudt deze bezuiniging zich tot dit proces?
Ten aanzien van twee posten kostentoerekening vraagt de VVD meer inzet op communicatie. Het betreft toerekening kosten riolering en afval. Wilt u dit toezeggen?
De werkwijze die het college samen met de raad de afgelopen jaren heeft ontwikkeld om de zorgvragen in Ommen optimaal te kunnen beantwoorden vragen van alle partijen offers, maar ook scherpte. Ommen doet het relatief goed en de informatie via de klankbordgroep sociaal domein waarderen wij zeer. Toch kennen wij , de burgers en de werkenden in het domein zorg, allemaal wel de voorbeelden van onverstandige keuzes, overbodige investeringen en inefficiënt handelen. De VVD stelt voor een (digitale ) ideeënbus te openen. Meerdere kleine zaken maken samen veel uit. Niet alleen qua kosten, maar ook qua beleving. Pakt u dit op?
Taakuitbreiding met
daaraan gekoppeld personeelsuitbreiding vraagt meer toelichting. Wij achten een
juiste verhouding tussen taken en personeel essentieel om de juiste sturing te
kunnen geven. Kunt u ons dat inzicht
toezeggen?
Langer zelfstandig blijven wonen is de wens van velen, maar moet wel mogelijk zijn. Innovatieve ( tijdelijke) woonvormen, zorgvoorzieningen en internet zijn daarvoor een must. Het zal u niet verrassen dat de VVD glasvezel in het buitengebied voor langer zelfstandig wonen maar ook voor ondernemers, scholen, studerende kinderen en als basis voorziening in onze digitale maatschappij, onmisbaar vindt. Het duurt nu al jaren. Het einde mag dan in zicht zijn, maar uw aanname in deze begroting dat het project in 2016 in uitvoering is krijgen wij graag formeel bevestigd! Kunt u dit toezeggen?
De Berap (bestuur rapportage) geeft een duidelijk en zeer leesbaar beeld van de uitvoering van het door ons vastgestelde beleid.
Wij hebben nog enkele opmerkingen.
-Wij missen inzicht in de kostendaling van onderhoud na afstoten snippergroen. Graag zien wij daar straks iets van terug bij de toelichting van de jaarrekening. Kunt u dit toezeggen?
-De VVD
stelt voor de vrijgevallen middelen , die gereserveerd staan voor glasvezel
(blz. 14) , te reserveren voor ondersteuning van niet rendabele percelen. Mits
niet in strijd met de regels over staatssteun.
Het is inmiddels bekend dat commerciële partijen deze percelen niet aansluiten
en een klein deel van de percelen in het buitengebied zullen daardoor buiten de
boot vallen. Steunt u ons hierin?
-Verkoop eigendommen. U geeft aan ruimschoots te hebben voldaan aan de taakstelling voor 2015. Toch meldt u in ”de begroting in een oogopslag” een negatieve correctie van de provincie vanuit de 1e Berap. Wat betekent dit?
-gebouwen en gronden: leegstaande gebouwen, die niet verhuurbaar blijken te zijn kunnen misschien (naast de ideeën die wij eerder meldden) in gebruik gegeven worden aan niet commerciële doelen, waarbij de gebruikers een onderhoudsplicht krijgen en wel de kosten voor gas, water en licht betalen. Wilt u dit overwegen?
MJP
Het MJP (meerjarenprogramma grondexploitatie) biedt inzicht en een stuk vooruitzicht. Het vooruitzicht wordt gevoed door bestaand beleid. De fractie van de VVD vindt het meerjarenperspectief grondexploitatie bij uitstek geschikt als startdocument voor de voorkant discussie die wij eerder in deze beschouwingen reeds meldden. Een dynamisch model en effectief acteren op kansen zal een beter perspectief bieden.
U schetst naar onze mening een realistisch beeld met een duidelijk overzicht van de risico’s per project.
Uw college heeft voor de woonvisie gebruik gemaakt van een klankbordgroep met inwoners en het professionele werkveld. Wij adviseren u ook voor het MJP een klankbordgroep te starten. Ook hier kan de kennis en inzet van externe professionals voor goede en bruikbare input zorgen. Wilt u dit overwegen?
1e BEGROTINGSWIJZIGING 2016
De effecten van de septembercirculaire heeft u vertaald in een nieuw overzicht van het meerjarenperspectief. Zeker een verslechtering. Direct te zien in cijfers, maar een puzzel voor de meerjaren keuzes. Graag had de fractie van de VVD een aangepast risicoprofiel gezien bij dit agendapunt. Waarschijnlijk te kort dag, maar nu ook lastig om alle kaders uit de kadernota nu in een klap mee te nemen in de overwegingen. Aangezien wij ook nog de tarieven moeten gaan vaststellen vraag te VVD het college, waarom toch gekozen voor behandelen in deze vergadering en niet bij de vergadering waarin wij de tarieven gaan vaststellen?
TAAKUITBREIDING ALS GEVOLG VAN TRANSITIES
De VVD is
positief over de voortgang van de transitie en transformatie bij de invoering
van de Participatiewet . Wij zien dat de ontschotting vorm begint te krijgen en
dat de rol van het “samen doen team”
inmiddels verankerd is in dit proces. Dit team zien we als belangrijke schakel
in het succes van de transformatie en de uiteindelijke vormgeving van de uitvoering
van deze wet.
Hierbij is de informatievoorziening door B&W over de voortgang richting de
raad van belang. Het monitoren is hiervoor een prima middel. Wel moeten we een
goed beeld kunnen vormen welke meters we willen zien in het dashboard en in de
maatvoering hiervan. Naar ons inziens zou dit in de gesprekken met de
klankbordgroep vormgegeven kunnen worden. Graag
uw reactie
De jeugdzorg is voor ons wel een ZORG, dit omdat we hier niet direct de regie
op voeren, wij afhankelijk zijn van onze partners en de transformatie over een
langere periode is uitgespreid. Hierdoor ontbreken de voorwaarden op geijkte
monitoring. Hoe gaat u dit oppakken?
Tot slot wil de VVD graag weten welke
verhouding tussen preventie en zorg B&W als realistisch doel ziet? Het
lijkt ons verstandig om de huidige verhouding te gebruiken als nulmeting en
deze mee te nemen in de monitoring.
Fractie VVD Ommen
Ilona Lagas
Rinie Schunselaar-Henning